Recent kreeg ik de vraag wat mijn visie en doelstellingen zijn omtrent het ras de Border Collie en mijn fokkerij. Ik heb hier eens goed over nagedacht en wat dat betreft is er door de jaren heen weinig veranderd. Voor de duidelijkheid heb ik dit onderverdeeld in verschillende hoofdstukken.
Visie en doelstellingen
Een visie en doelstellingen heb ik zeker. En eigenlijk heb ik die altijd al gehad. Er is in de loop van de jaren wat dat betreft weinig veranderd.
Al sinds het moment, dat we onze eerste Border Collie kregen en er fokplannen ontstonden, heb ik altijd voor ogen gehad, dat ik een gezonde, sociale, vriendelijke en goed gebouwde Border Collie wilde hebben en fokken, die voor allerlei hondensporten ingezet kan worden. Dat is misschien wel hoog gegrepen. En daar ben ik me heel erg bewust van. Maar het is het proberen waard. En zeker als je je er bewust van bent, dat je als fokker steeds bezig bent om een ras te verbeteren, moet je het blijven proberen.
Uiteraard lukt dit niet altijd, je bent tenslotte met een levend wezen bezig en niet met een machine. Je komt altijd iets tegen, wat je beter wilt hebben en evt. anders.
Mijn doel zou je dus kunnen omschrijven als het willen fokken van een veelzijdige hond. En aangezien ik die term 30 jaar geleden ook al gebruikte, kun je dus wel zeggen, dat er wat dat betreft niet veel veranderd is voor mij en mijn partner Mark.
Mark en Thineke met Caleb
Gezondheid en welzijn van de Border Collie
Zoals bij elk levend wezen zijn erfelijke ziekten en afwijkingen ook bij ons ras, de Border Collie, onderwerp van gesprek. In de loop van de jaren zijn er meer testen bij gekomen, ook omdat DNA onderzoek natuurlijk steeds meer mogelijkheden geeft om erfelijke ziektes op te sporen en ons de mogelijkheid geven, om de juiste keuzes te maken m.b.t. de in te zetten ouderdieren.
Officieel moeten Border Collies worden onderzocht op de aanwezigheid van Heup Dysplasie (HD) en worden t/m de leeftijd van 5 jaar oogtesten gedaan (het zogenaamde ECVO onderzoek). Verder wordt door verschillende fokkers op Elleboog Dysplasie getest en worden er op verschillende afwijkingen DNA testen gedaan.
Jammer genoeg worden er veel pups aangeboden, die geen stamboom hebben en waarvan de ouders niet of nauwelijks worden getest op erfelijke afwijkingen. En dan heb ik het even niet over de manier waarop sommige pups worden geboren en opgroeien.
Bij deze toch even een waarschuwing hiervoor. Natuurlijk heeft elke pup recht op een volwaardig hondenleven. Alleen, door bij dit soort ‘fokkers’ een pup te kopen, blijven deze praktijken bestaan.
Dus hebben de ouders geen officiële stamboom van de Raad van Beheer, wees dan gewaarschuwd en let vooral op de officiële uitslagen van o.a. HD onderzoek en ECVO onderzoek. De Raad van Beheer heeft een hele mooie website ontwikkeld, waar al dit soort gegevens in opgeslagen worden: www.dutchdogdata.nl. Je hoeft daar alleen maar de officiële stamboomnaam op te zoeken of het NHSB nummer en dan kun je de ouders terugvinden met de gezondheidsuitslagen. Zijn de ouders daarin niet terug te vinden, dan zou ik toch een beetje op mijn hoede zijn.
Bij deze ook nog de Puppychecklist van de RBCNL, de Rasvereniging Border Collie Nederland. Dit kan een leidraad zijn bij de aanschaf van een Border Collie.
En als laatste over epilepsie.
Epilepsie is een afwijking, die jammer genoeg ook in ons ras voorkomt. Hier kan niet op getest worden. Nog niet. Iedereen, die dit ras lief heeft, hoopt heel hard dat er zo gauw mogelijk een DNA test voor Border Collies beschikbaar komt.
Epilepsie is een nare ziekte, die voor veel ellende zorgt. Voor de hond en de eigenaren. Ook hiervoor zijn binnen de rasvereniging, www.rbcnl.nl, in de fokreglementen maatregelen voor genomen.
Thineke met Bee
Show en/of werklijnen
De Border Collie is ontstaan uit, overbodig te zeggen misschien, werkhonden, oftewel de werklijnen. Dat er in de afgelopen decennia andere lijnen zijn ontstaan, o.a. de zgn. showlijnen is een gevolg van selecteren op bepaalde kenmerken. Net zoals dat jaren-, zo niet eeuwenlang is gedaan met de focus op het werkvermogen. Persoonlijk vind ik het geen goed idee om alleen maar op uiterlijke kenmerken te fokken om daaruit een geschikte showhond te krijgen. Dat past ook niet bij ons doel: het willen fokken van een gezonde en sociale Border Collie, die voor alle takken van hondensport inzetbaar is. Dat je een goed gebouwde hond wil fokken, die er ook nog eens mooi uitziet, vind ik heel normaal. Maar niet elke hond is geschikt om mee te showen, net zoals er genoeg Border Collies worden geboren, die niet met schapen of ander vee willen werken.
Mijn droom is eigenlijk, dat ik het liefst alle lijnen door elkaar zou willen ‘gooien’, alleen is dat realistisch? Wij zijn zelf ooit begonnen met werklijnen, maar daarin kwamen wij zo vaak gezondheidsproblemen, zoals epilepsie, tegen, dat we uiteindelijk uit een soort van wanhoopspoging andere lijnen zijn gaan opzoeken. En daarmee zijn de problemen niet opgelost, alleen het aantal epilepsie lijders is drastisch omlaag gegaan.
Over showlijnen wordt vaak gezegd, dat ze rustiger zijn. Over het geheel gezien, klopt dat wel een beetje, de scherpe randjes zijn eraf. Alleen, waar ik een beetje huiverig voor ben, is dat mensen dan gaan denken, dat ze dan wel een Border Collie kunnen aanschaffen omdat ze daar dan misschien niet zoveel tijd in hoeven te steken. Foutje!
Sinds dat wij Border Collies hebben, eerst werk- en later de meer showlijnen, doen wij nog steeds v.w.b. activiteiten, hetzelfde. Elke dag zijn we een paar uur bezig met onze honden, Het is nu niet anders, dan dat het in de beginjaren was. We zijn nu misschien iets minder fanatiek, maar qua energie erin steken, is het nog steeds hetzelfde. De showlijn Border Collie is nog steeds een werkhond en zo hoort dat ook, we zouden het ook niet anders willen.
En feit is, ga je in welke stamboom dan ook, zoeken naar de voorouders, je komt uiteindelijk altijd bij dezelfde honden uit: o.a. Old Hemp.
Dus de zgn. showlijnen, obediencelijnen, sportlijnen, wat dan ook voor lijnen, alles is terug te voeren naar de werklijnen. Dat is altijd de basis waar je op uitkomt.
Old Hemp (1 September 1893 – May 1901)
https://en.wikipedia.org/wiki/Old_Hemp
Voor wie is een Border Collie geschikt?
Die vraag is voor mij ook niet zo heel erg ingewikkeld, alhoewel het antwoord sommigen misschien niet zal aanstaan. De doorsnee Border Collie eigenaar, is in mijn ogen een actief iemand, met liefde voor honden, die vooral met zijn of haar hond een actief leven wil leiden. En die activiteiten met een Border Collie zie ik heel ruim. Sommigen gaan met hun hond schapen drijven, sommigen wandelen veel met hun hond. En daar tussenin zit nog zoveel wat je met een Border Collie kunt doen. Feit is, dat een Border Collie een consequente en duidelijke opvoeding nodig heeft, die elke hond eigenlijk nodig heeft. En consequent en duidelijk zijn, wil niet zeggen, dat je een hond met harde hand opvoedt. Dat is niet nodig en zeker voor een gevoelig ras als de Border Collie kan dat slecht uitpakken.
Dus enige mate van kennis van hondengedrag is eigenlijk wel een vereiste. Ik zeg altijd tegen iedereen, die uberhaupt een hond wil: ga je verdiepen in hondengedrag. Of via boeken, of via cursussen. En wil men een Border Collie, ga je daarnaast dan in dit ras verdiepen. Een Border Collie is geen doorsnee (huis)hond. Ze zijn intelligent, leren snel – ook de verkeerde dingen – en hebben sowieso een uitlaatklep nodig en behoefte aan een goede opvoeding en begeleiding.
Als iemand een Border Collie wil aanschaffen, maar wil niet meer tijd besteden, in de vorm van uitlaatrondjes van een kwartiertje in het park, zou ik willen aanraden, om niet aan een Border Collie te beginnen. Ze hebben echt toch wel wat meer nodig dan dat. Ook al werkt een Border Collie niet met schapen of ander vee, ze zullen iets vervangends willen hebben. En dat anders kun je invullen met van alles en nog wat. Hersenspelletjes, spullen apporteren, de krant voor je ophalen. Er zijn mensen, die hun Border Collie meenemen tijdens het joggen, ze mee laten lopen tijdens het paardrijden of met ze gaan fietsen. Laat je fantasie de vrije loop, wat het ook is, wat je je hond wilt aanleren, een Border Collie is overal wel voor te porren.
Onze Border Collies zijn niet onze slaafjes, ze zijn onze maatjes en levensgezellen, maar ze hebben zich wel aan onze regels te houden. Net zoals je dat met kinderen doet. Soms gedragen ze zich wel als een stel ongeleide projectielen, maar als puntje bij paaltje komt, zullen ze toch naar ons moeten luisteren. En dat gaat niet vanzelf, dat zullen ze moeten leren.
En is de eerste periode als pup, puber en jongvolwassene goed doorgekomen, doordat de eigenaar er veel tijd en energie in heeft gestopt v.w.b. de opvoeding en training, zul je merken, dat je hond, als volwassen Border Collie een waardevolle vriend is geworden, waar je hopelijk 14 of 15 jaar heel veel plezier van gaat hebben.
Thineke met een nest pups op stap